Op weg naar de dagbesteding kom ik bij de voordeur Jaap tegen, een van de cliënt die in het gebouw woont.

“Heej Jaap! Hoe is het met je?”, vraag ik.
“Wel goed”, reageert hij.
“Zie ik je straks boven bij de dagbesteding?”, vraag ik enthousiast.
“Umh … nou … umh … nee, ik kan niet”, zegt hij.
Nou, dat verbaast me niets. Jaap is iemand die zijn daginvulling over het algemeen zelf invult. Als hij zin en tijd heeft komt hij naar de dagbesteding, maar soms is hij daar veel te druk voor of heeft hij geen zin, dan blijft hij weg.
“Oh, heb je andere plannen voor vandaag?”, vraag ik nieuwsgierig.
“Eigenlijk wel … umh … ik krijg straks visite”, zegt hij ietwat mysterieus.
“Gezellig, Jaap! Familie?”
“Nee … umh … ja … nou … dat kan ik eigenlijk niet zeggen”, zegt hij aarzelend.
Ik verbaas me over zijn reactie, meestal is Jaap heel open en vertelt hij alles. Ach, hij zal wel z’n redenen hebben om het niet met mij te willen delen.
“Geeft niets, Jaap, ik hoef ook niet alles te weten. Als het maar gezellig wordt. Ik zie je de volgende keer wel weer!”

Wanneer ik het gebouw verder inloop en langs Jaap z’n appartement loop, zie ik een poster op z’n deur geplakt. Het wordt me allemaal in een keer duidelijk, och, dat ik nou juist vandaag al die vragen aan hem moest stellen. Op de poster staat ‘Niet storen’, dat kondigt het bezoek van zijn sekswerker aan. Eén keer in de zoveel tijd komt ze speciaal voor Jaap langs. Wat ze precies komt doen? Ja, lieve lezers, de details gaan mij niets aan, ook jou niet. Het belangrijkste is dat Jaap er ontzettend van geniet.

Ik vind het mooi dat zoiets bestaat. Ieder mens heeft zijn of haar behoeftes, of je nou een beperking hebt of niet. Wat ik jammer vind is dat dit, door schaamte en ongemak, een onderwerp is waar vaak niet echt over gepraat wordt. Daardoor wordt er in de gehandicaptenzorg nog weleens voorbijgegaan aan de seksuele behoeftes van een cliënt.

Bij Jaap is het gelukkig al een tijd goed geregeld, maar bij andere cliënt op een andere locatie niet. Ook bij die cliënt merken we dat zijn seksuele behoeftes, of, zijn behoefte aan intimiteit en genegenheid, best sterk zijn. Echter is zijn familie daarin heel terughoudend. Een tijdje geleden is er een voorval geweest met een vrouwelijke cliënt van een andere woongroep. Ze werken op dezelfde dagbestedingslocatie. Ze hebben het altijd erg leuk samen en een tijdje geleden is zij in het weekend bij hem op de koffie geweest, voor de gezelligheid. Een collega had ze samen in de slaapkamer aangetroffen, ze hadden allebei geen kleding meer aan. Zijn familie was hier erg verbolgen over, ze wilden dat we er alles aan zouden doen om dit in de toekomst te voorkomen. De dame en heer in kwestie mochten niet meer zonder begeleiding bij elkaar zijn. Zelfs wanneer ze even elkaars hand vasthielden of op een andere manier contact met elkaar zochten, moesten we ze het liefst uit elkaar halen en het voorval rapporteren. Vreselijk zielig vind ik dat, vooral ook omdat ze elkaar echt al een tijdje heel leuk vinden.

Hoe mooi zou het zijn als die toenadering er wel had mogen zijn. Dat ze de aandacht en liefde bij elkaar mochten vinden, de warmte en genegenheid waar ze allebei al zo lang naar zoeken. Aan ons als begeleiders de taak om ook aandacht te hebben voor deze zorgvraag, seksuele behoeftes en genegenheid, ook deze onderwerpen zouden jaarlijks meegenomen moeten worden tijdens de jaarlijkse zorgplanbespreking.